Sommer,Piotr

Piotr Sommer – poeta, a także: tłumacz-anglista, propagator poetów szkoły nowojorskiej w Polsce, eseista, krytyk (a nawet zoil) literacki i przekładowy, redaktor naczelny „Literatury na Świecie” (od 1994), autor i tłumacz poezji dla dzieci, ironiczny dysydent języka („nowa dykcja”), inspirator i krytyczny interlokutor poezji najnowszej.

Czytaj więcej

Matywiecki,Piotr

Piotr Matywiecki mówi o sobie, że jest „pogrobowcem Getta Warszawskiego”. Jego poezję określa, a niekiedy naznacza, tożsamość żydowsko-polska. Jej wyrazem jest głęboki stosunek do słowa, pojmowanego na sposób biblijny, sprawczy. Poetycko zamieszkuje i opłakuje Warszawę.
Czytaj więcej

Piotr Sommer – pełna bibliografia

Bibliografia podmiotowa

Poezje

1. „W krześle”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1977;
2. „Pamiątki po nas (1973-1976)”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980;
3. „Przed snem“, Nasza Księgarnia, Warszawa 1981; wyd. drugie, rozszerzone: Biuro Literackie, Wrocław 2008;
4. „Kolejny świat (1976-1979)”, Czytelnik, Warszawa 1983;
5. „Czynnik liryczny” Oficyna Literacka, Kraków 1986;
6. „Czynnik liryczny i inne wiersze”, Aneks, Londyn 1988;
7. „Nowe stosunki wyrazów (wiersze z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych)”, a5, Poznań 1997;
8. „Erraty wybrane (kwiat dzieł użytkowych)”, Pomona, Wrocław 1997;
9. „Piosenka pasterska”, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica 1999;
10. „Rano na ziemi (wiersze z lat 1968–1998)”, WBPiCAK, Poznań 2009;
11. „Dni i noce Biuro Literackie, Wrocław 2009; wyd. drugie, skorygowane: Biuro Literackie, Wrocław 2009; wyd. trzecie, też poprawione: Biuro Literackie, Wrocław 2010;
12. „Wiersze ze słów”, Pomona, Wrocław 2009; wyd. drugie, zmienione: WBPiCAK, Poznań 2012;
13. „Po ciemku też (wiersze z książek)”, WBPiCAK, Poznań 2013;
14. „Notes otwocki”, Austeria, Kraków 2013 [oprac. Halina Janod].

Przekłady na języki obce

1. „Things to Translate & other poems”, Bloodaxe Books, Newcastle upon Tyne 1991 [przeł. Piotr Sommer i in.];
2. „Ein freier Tag im April”, Edition Korrespondenzen, Wien 2002 [przeł. Doreen Daume];
3. „Lirični dejavnik in druge pesmi”, Aleph, Ljubljana 2004 [przeł. Primož Čučnik];
4. „Continued”, Wesleyan University Press, Middletown Connecticut 2005 [przeł. Halina Janod i in.]; Bloodaxe Books, Newcastle upon Tyne 2005 [przeł. Halina Janod i in.];
5. „Lyrický činiteľ a iné básne”, Edícia Artefakty – Ars Poetica, Bratislava 2007 [postdatowane na 2006, przeł. Karol Chmel];
6. „Im Dunkeln auch”, Matthes & Seitz, Berlin 2010 [przeł. Renate Schmidgall]
7. „Overdoing It”, Trias Residency for Writers. Hobart and William Smith Colleges Press, Geneva NY, 2013 [przeł. Halina Janod i in.].

Szkice i rozmowy

1. „Zapisy rozmów. Wywiady z poetami brytyjskimi”, Czytelnik, Warszawa 1985; [wydanie poprawione] Biuro Literackie, Wrocław 2010;
2. „Smak detalu i inne ogólniki”, Stowarzyszenie Literackie „Kresy”, Lublin 1995;
3. „Smak detalu”, WBPiCAK, Poznań 2015 [wydanie wznowione];
4. „Po stykach”, słowo / obraz terytoria, Gdańsk 2005;
5. „Ucieczka w bok (pytania i odpowiedzi)”, Biuro Literackie, Wrocław 2010;
6. „Krecia robota”, „Literatura na Świecie“ 2014, nr 5-6, s. 348-360;
7. „I co się tak wtrąca? (dopiski do Kawafisa)”, „Literatura na Świecie“ 2015, nr 5-6, s. 315-345.

Antologie

1. „Antologia nowej poezji brytyjskiej”, Czytelnik, Warszawa 1983 [z udziałem Jarosława Andersa i Bohdana Zadury] [22 poetów brytyjskich: Ciaran Carson, Stewart Conn, Seamus Deane, Douglas Dunn, John Fuller, Ian Hamilton, Tony Harrison, David Harsent, Seamus Heaney, Glyn Hughes, Brian Jones, Michael Longley, Derek Mahon, Andrew Motion, Paul Muldoon, Frank Ormsby, Brian Patten, Tom Paulin, William Peskett, Craig Raine, Jeffrey Wainwright, Hugo Williams];
2. „Sześciu poetów północnoirlandzkich”, Świat Literacki, Warszawa 1993 [tu: Ciaran Carson,
3. Seamus Heaney, Michael Longley, Derek Mahon, Paul Muldoon, Tom Paulin];
4. „Artykuły pochodzenia zagranicznego”, Marabut, Gdańsk 1996 [tu: E. E. Cummings, John
5. Berryman, Robert Lowell, Frank O`Hara, John Ashbery, Allen Ginsberg, Charles Reznikoff];
6. „O krok od nich. Przekłady z poetów amerykańskich”, Biuro Literackie, Wrocław 2006 [tu:
7. Charles Reznikoff, E.E. Cummings, John Berryman, Robert Lowell, Allen Ginsberg, John Cage, Frank O`Hara, John Ashbery, Kenneth Koch, August Kleinzahler];
8. „O nich tutaj (książka o języku i przekładzie)”, Instytut Książki – Literatura na Świecie, Kraków – Warszawa 2016.

Przekłady

1. [Bertolt Brecht:] „Ten cały Brecht: Przekłady i szkice”, Biuro Literackie, Wrocław 2012 [obok Jacka Stanisława Burasa, Jakuba Ekiera i Andrzeja Kopackiego];
2. Brian Patten, „Słoń i Kwiat. Prawie-bajki”, KAW, Warszawa 1982; [wydanie drugie,
3. poprawione]. Biuro Literackie, Wrocław 2009;
4. Brian Patten, „Skaczący Myszka”, Biuro Literackie, Wrocław 2011;
5. Brian Patten, „Teraz będziemy spać, leżeć bez ruchu lub ubierzemy się na powrót”, Biuro
6. Literackie, Wrocław 2011 [obok Jerzego Jarniewicza, Tadeusza Sławka i Andrzeja Szuby];
7. Robert Lowell, „Poezje”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986 [obok Stanisława
8. Barańczaka, Michała Sprusińskiego i Bolesława Taborskiego];
9. Frank O’Hara, „Twoja pojedynczość”, PIW, Warszawa 1987;
10. Charles Reznikoff, „Graffiti. 67 wierszy z lat 1920–1975”, Sanocki Dom Kultury, Sanok 1991;
11. John Ashbery, „No i wiesz”, Fundacja Literatura Światowa – Muzeum Papiernictwa w
12. Dusznikach, Warszawa – Duszniki Zdrój 1993 [obok Andrzeja Sosnowskiego i Bohdana Zadury];
13. Allen Ginsberg, „Znajomi z tego świata (wiersze z lat 1947–1985)”, Biblioteka „NaGłosu”,
14. Kraków 1993 [z udziałem Julii Hartwig, Artura Międzyrzeckiego i Andrzeja Szuby];
15. Ciarán Carson, „Tak, tak”, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica 1998;
16. Seamus Heaney, „Kolejowe dzieci. Wiersze i prozy”, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica 1998; [wydanie drugie, przejrzane i uzupełnione] Biuro Literackie, Wrocław 2010;
17. Michael Longley, „Lodziarz z Lisburn Road”, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica
18. 1998 [z udziałem Bohdana Zadury];
19. Michael Longley, „Od kwietnia do kwietnia”, Biuro Literackie, Wrocław 2011 [z udziałem
20. Bohdana Zadury];
21. Derek Mahon, „Wszystko będzie dobrze”, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica 1998;
22. Douglas Dunn, Wyprowadzka z Terry Street i inne wiersze”, Centrum Sztuki – Teatr Dramatyczny, Legnica 1999;
23. D.J. Enright, „Raj w obrazkach”, Biuro Literackie, Legnica 2003; [wydanie drugie, poprawione], Biuro Literackie, Wrocław 2008.    

Prace edytorskie

1. „Literatura na Świecie” 1979, nr 12 [numer tematyczny: John Berryman / Robert Lowell];
2. „Literatura na Świecie” 1986, nr 7 [numer tematyczny poświęcony szkole nowojorskiej w poezji];
3. „Leksykon pisarzy świata XX wieku”, Fundacja Literatura Światowa, Warszawa 1997, wyd. II, poszerzone [tu hasła osobowe: Fleur Adock; Alfred Alvarez; Imamu Amiri Baraka, John Berryman; Robert Bly, Basil Bunting; Douglas Dunn; Denis Joseph Enright; Tony Harrisom; Seamus Heaney; Kenneth Koch; Michael Longley; Derek Mahon; Paul Muldoon; Frank O’Hara; Brian Patten; Kenneth Rexroth; Charles Reznikoff; Charles Simic; Derek Walcott];
4. Jerzy Ficowski, „Wszystko to czego nie wiem”, Fundacja Pogranicze, Sejny 1999 [wybór i posłowie];
5. Jerzy Ficowski, „Mistrz Manole i inne przekłady”, Fundacja Pogranicze, Sejny 2004 [wybór i opracowanie, wraz z Jakubem Ekierem];
6. „Wcielenia Jerzego Ficowskiego według recenzji, szkiców i rozmów z lat 1956–2007”, Fundacja Pogranicze, Sejny 2010 [wybór i opracowanie];
7. Jerzy Ficowski, „Lewe strony widoków”, WBPiCAK, Poznań 2014 [wybór, opracowanie, posłowie].

Wybrana bibliografia przedmiotowa

Opracowania ogólne

1. Stanisław Barańczak, „Nowa dykcja” [w:] „Przed i po. Szkice o poezji krajowej przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych”, Londyn 1988;
2. „Bez cenzury. 1976-1989. Literatura. Ruch wydawniczy. Teatr”, pod red. Jerzego Kandziory.
3. Wyd. IBL PAN, Warszawa 1999, s.v. „Piotr Sommer”, „P.Z.”, „P. S.”, „Skałka Lato”;
4. Ewa Goczał, „Jak tłumaczyć poezję (na przykładzie wierszy dziecinnych Piotra Sommera)”, „Kwartalnik Edukacyjny” 2016, nr 2, s. 9-20;
5. Jacek Gutorow, „Maski Sommera” [w:] „Niepodległość głosu. Szkice o poezji polskiej po 1968 roku”, Kraków 2003, s. 159-171;
6. Grzegorz Jankowicz, „Czas Sommera”, „Tygodnik Powszechny” 2009, nr 17;
7. Jerzy Jarniewicz, „Co Anglicy lubią najbardziej?, czyli poezja polska w Wielkiej Brytanii”, „NaGłos” 1993, nr 12;
8. Jerzy Jarniewicz, „Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim”, Wyd. Znak, Kraków
9. 2012 [tu zwłaszcza szkice: „Niech nas zobaczą, czyli translatorski coming out”, s. 7-22; „Kto tak pięknie gra?... Stereotyp poetyckości w polskich przekładach poezji współczesnej”, s. 34-51];
10. Jerzy Jarniewicz, „Od pieśni do skowytu. Szkice o poetach amerykańskich”, Biuro Literackie, Wrocław 2008;
11. Jerzy Jarniewicz, „Transatlantyckie wypady”, „Tygodnik Powszechny” 1996, nr 31, s. 12;
12. Marcin Jaworski, „Zamiast Nowej Prywatności – prywatność” [w:] „Rewersy nowoczesności”, Poznań 2009, s. 117-120;
13. Piotr Kępiński, „Charles Reznikoff i Piotr Sommer w jednym” [w:] „Bez stempla. Opowieści o wierszach”, Biuro Literackie, Wrocław 2007, s. 111-114;
14. Aldona Kopkiewicz, „Słowa z kresek: pobudki wiersza w poezji Piotra Sommera”, „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 230-250;
15. Katarzyna Kuczyńska-Koschany, „Sommer, chłopak” [w:] „Interlinie w ciemności. Jednak interpretacja”, Pasaże, Kraków 2012, s. 64-81;
16. Anna Legeżyńska, Piotr Śliwiński, „Mówić po ludzku. O poezji Piotra Sommera” [w:] „Poezja polska po roku 1968”, Warszawa 2000, s. 100-104;
17. Piotr Matywiecki, „Człowiek, my, nasza prawda” [2009] [w:] „Myśli do słów. Szkice o poezji”, Biuro Literackie, Wrocław 2013, s. 324-333;
18. „Nowi poeci ojczyzny. Rozmowa redakcyjna [z udziałem Zbigniewa Bieńkowskiego, Grażyny Borkowskiej, Piotra Gruszczyńskiego, Piotra Sommera, Marka Zaleskiego], „Res Publica Nowa” 1993, nr 6, s. 12-17;
19. Inez Okulska, „O «zomerze» na marginesie (i w cieniu) Pattena”, „Twórczość” 2011, nr 10, s. 129-132;
20. Joanna Orska, „Liryczne narracje. Nowe tendencje w poezji polskiej 1989-2006”, Kraków 2006;
21. Joanna Orska, „Tejrezjasz i personaliści. O nieprzystawalności perspektyw personalistycznej krytyki i awangardowej poezji początku lat dziewięćdziesiątych”, [w:] „Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989-2009. Idee, ideologie, metodologie”, pod red. Arlety Galant i Ingi Iwasiów. WN Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2010, s. 329-330;
22. Joanna Orska, „Wspólnota niebywała” [w:] „Nowe dwudziestolecie. Szkice o wartościach i poetykach prozy i poezji lat 1989-2009”, pod red. Piotra Śliwińskiego,. WBPiCAK, Poznań 2011, s. 245-257;
23. [Hasło] „Piotr Sommer” [w:] „Wielka encyklopedia PWN” T. 25: Sg – Starmach. WN PWN, Warszawa 2004, s. 367, s. v;
24. [Hasło] „Piotr Sommer” [w:] „Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny”, oprac. zespół pod red. Jadwigi Czachowskiej i Alicji Szałagan. T. 7: R-Sta. WSiP, Warszawa 2001, s. 391-393, s. v;
25. Andrzej Sosnowski, „«Najmniejsza utrata uwagi to śmierć». Personalizm i abstrakcja Franka O’Hary”, „Akcent” 1988, nr 3;
26. Andrzej Sosnowski, „Najryzykowniej”, Biuro Literackie, Wrocław 2007, s. 237;
27. Piotr Śliwiński, „Głos nieoczywistości, echo rozpaczy” [w:] „Horror poeticus. Szkice, notatki”, Biuro Literackie, Wrocław 2012, s. 133-139;
28. Piotr Śliwiński, „Namiętny i uświadomiony”, „Nowe Książki” 1996, nr 5, s. 19;
29. Piotr Śliwiński, „Przygody z wolnością. Uwagi o poezji współczesnej”, Znak, Kraków 2002;
30. Piotr Śliwiński, „Sacrum – cała domyślność” [w:] „Świat na brudno. Szkice o poezji i krytyce”, Warszawa 2007;
31. Piotr Śliwiński, „Sommerland” [w:] Przemysław Czapliński, Piotr Śliwiński „Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji”, Kraków 1999, s. 180-187;
32. Bogusław Wróblewski, „Szeptem jak człowiek” [w:] „Wydziedziczenie i kompleksy. O młodej literaturze polskiej 1975-1980”, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1985, s. 88-92;
33. Marek Zaleski, „Śpiewając w twoim języku moją melodię” [w:] „Echa idylli w literaturze polskiej doby nowoczesności i późnej nowoczesności”, Universitas, Kraków 2008, s. 115-122;
34. „Wyrazy życia. Szkice o poezji Piotra Sommera”, pod red. Piotra Śliwińskiego, WBPiCAK, Poznań 2010 [tu szkice: Piotra Śliwińskiego, Tomasza Cieślaka-Sokołowskiego, Tomasza Cieślaka, Adama Lipszyca, Jerzego Jarniewicza, Elżbiety Winieckiej, Karoliny Felberg, Dariusza Pawelca, Michała Larka, Krzysztofa Hoffmana, Joanny Roszak, Marcina Jaworskiego, Katarzyny Kuczyńskiej-Koschany, Anny Pytlewskiej, Agnieszki Czyżak, Krystyny Dietrych, Piotra Kępińskiego, Pauliny Czwordon, Grzegorza Jankowicza].

Omówienia poszczególnych tomów – wybór

W krześle (1977)

1. Jan Biela, „Odczytać debiut”, „Nowe Książki” 1978, nr 6, s. 43-44;
2. Andrzej Kwiatkowski, „Nieskończony proces istnienia”, „Nowy Wyraz” 1978, nr 7, s. 94-95;
3. Piotr T. Rakowski, „W krześle ciała i wyobraźni”, „Nowy Wyraz” 1979, nr 3, s. 127-129;
4. Iwona Smolka, „Potwierdzając gotowość rozmowy”, „Twórczość” 1978, nr 5, s. 136-138;
5. Tadeusz Złotorzycki, „Człowiek, świat, wiersz”, „Odra” 1978, nr 10, s. 98.

Pamiątki po nas (1980)

1. Tadeusz Komendant, „Jak podanie ręki”, „Twórczość” 1981, nr 11, s. 123-125;
2. Ryszard Molzer [właśc. Holzer], „Własnymi słowami”, „Literatura” 1981, nr 22 (484), s. 12;
3. Adriana Szymańska, „W skali ludzkiej”, „Nowe Książki” 1981, nr 21, s. 41-42;
4. Władysław Zawistowski, „Nie jest notatnikiem”, „Fakty” 1981, nr 44, s. 10;
5. Tadeusz Złotorzycki, „Między snem a nierzeczywistością”, „Nowe Książki” 1981, nr 17, s. 38-39.

Przed snem (1981; wyd. II, 2008)

1. Małgorzata Sokołowska, „Parę przęseł mostu”, „Nowe Książki” 1983, nr 1, s. 101-103;
2. Joanna Orska, „Wiersze niewychowawcze”, „Twórczość” 2009, nr 3, s. 106-110;
3. Katarzyna Kuczyńska-Koschany, „Piotr Sommer: przenosiciel malin?”, „Polonistyka” 2014, nr 6, s. 34-36.

Kolejny świat (1983)

1. Paweł Dybel, „Bez wielkich słów”, „Nowe Książki” 1983, nr 10. s. 53-54;
2. Stefan Jurkowski, „Temat nie jest istotny”, „Tygodnik Kulturalny” 1983, nr 40, s. 12;
3. Konstanty Pieńkosz, „Na przykład jak żyć…”, „Literatura” 1983, nr 12, s. 58-59;
4. Iwona Smolka, „Zaświadczyć sobą”, „Powściągliwość i Praca” 1983, nr 3;
5. Marek Zaleski, „Kolejny świat”, „Twórczość” 1983, nr 6, s. 113-115.

Antologia poezji brytyjskiej (1983)

1. Zbigniew Bieńkowski, „Antologia Sommera”, „Literatura na Świecie” 1985, nr 1, s. 334-341; [dwugłos z Andrzejem Szubą];
2. Jan Adam Borzęcki, „Nowa poezja starego Albionu”, [rubryka: Przekłady spod lady] „Tygodnik Kulturalny” 1984, nr 24, s. 12;
3. Tadeusz Komendant, „Przesłanie”, „Twórczość” 1984, nr 9, s. 135-137;
4. Janusz Ryszkowski, „Nowa poezja brytyjska”, „Życie Literackie” 1984, nr 19, s. 10;
5. Andrzej Szuba, „Irlandczycy, Marsjanie i inni”, „Literatura na Świecie” 1985, nr 1, s. 342-350 [dwugłos ze Zbigniewem Bieńkowskim];
6. Adriana Szymańska, „Koncert na 22 głosy”, „Akcent” 1985, nr 1.

Zapisy rozmów. Wywiady z poetami brytyjskimi (1985) [wyd. II, 2010]

1. Jerzy Jarniewicz, „Najnowsza poezja brytyjska w pytaniach i odpowiedziach”, „Literatura na Świecie” 1987, nr 5/6, s. 573-581;
2. M. Jodłowski, „Poezja brytyjska”, „Opole” 1986, nr 3;
3. Adam Komorowski, „Nieznośna lekkość osądu”, „Życie Literackie” 1986, nr 20, s. 10;
4. [Krzysztof Mętrak] (km), „Spotkania z Brytyjczykami”, „Literatura” 1986, nr 42, s. 58;
5. Anna Nasiłowska, „Układni, ale niezadowoleni”, „Twórczość” 1986, nr 7, s. 110-112;
6. Robert Piaseczny, „Wśród poetów z Wysp”, „Kultura” (W-wa) 1986, nr 20, s. 6;
7. Wacław Sadkowski, „Piotra Sommera rozmowy z poetami brytyjskimi”, „Literatura na Świecie” 1986, nr 4, s. 319-322;
8. Beata Sowińska, „W stronę poezji”, „Życie Warszawy” 1985, nr 288, s. 7.

Czynnik liryczny (1986)

1. [Jan Gondowicz] Broeder, „Zwyczajność zagrożona”, „Wybór” 1988, nr 18;
2. Marek Gumkowski, „Czynnik liryczny”, „Res Publica” 1987, nr 4, s. 114-116;
3. Tadeusz Komendant, „Mimośród”, „Obecność” 1987, nr 17;
4. [Marian Stala] J. Krzos, „Gdzie jesteśmy”, „brulion” 1987, nr 2/3;
5. Leszek Szaruga, „Kulturalny barbarzyńca”, „Obecność” 1987, nr 17.

Czynnik liryczny i inne wiersze (1988)

Adriana Szymańska, „Heroizm prywatności”, „Przegląd Powszechny” 1990, nr 2, s. 308-310.

Smak detalu i inne ogólniki (1995)

1. Marcin Baran, „Smak uczciwości”, „Życie Warszawy” dod. „Ex Libris” 1996, nr 98;
2. Lidia Burska, „Smak detalu”, „Res Publica Nowa” 1996, nr 5, s. 58-59;
3. Marcin Hamkało, „Zoil Sommer”, „Odra” 1996, nr 9, s. 123-124;
4. Tomasz Majeran, „Zapach hurtu i inne okólniki”, „Nowy Nurt” 1996, nr 6, s. 11;
5. P. Przywara, „Walka z czasem”, „Akcent” 1996, nr 3;
6. Andrzej Skrendo, „Detale, ogólniki i takt”, „Pogranicza” 1996, nr 3, s. 116-119;
7. Bożena Umińska, „Chce, śmie, może”, „Życie Warszawy” dod. „Ex Libris” 1996, nr 95.

Artykuły pochodzenia zagranicznego (1996)

1. Marcin Baran, „Smak uczciwości”, „Życie Warszawy” dod. „Ex Libris” 1996, nr 98;
2. Tadeusz Pióro, „Artykuły pochodzenia zagranicznego”, „Res Publica Nowa” 1996, nr 11, s. 62-63;
3. Andrzej Sosnowski, „Detal w labiryntach”, „Odra” 1997, nr 5, s. 98-100.

Nowe stosunki wyrazów (1997)

1. Marcin Hamkało, „Konfetti”, „Odra” 1998, nr 5, s. 132-133;
2. Adam Poprawa, „Muzyka mowy, zgiełk rzeczy”, „Nowe Książki” 1997, nr 7, s. 50;
3. D. Różycka, „Piotra Sommera pytania do świata”, „Strony” 1998, nr 3/4;
4. Leszek Szaruga, „Co się żyje? ” „Opcje” 1997, nr 3, s. 114-115;
5. Bożena Umińska, „Te składnie”, „Res Publica Nowa” 1997, nr 9, s. 68-70;
6. Marek Zaleski, „W komitywie”, „Tygodnik Powszechny” 1997, nr 24.

Piosenka pasterska (1999)

1. Marcin Hamkało, „A teraz już tak”, „Odra” 2000, nr 7/8, s. 122-123;
2. Julian Kornhauser, „Poezja i codzienność”, WL, Kraków 2003, s. 167-171;
3. Paweł Majerski, „Stan gotowości”, „Kwartalnik Artystyczny” 2000, nr 1;
4. Joanna Orska, „Wydarzenie medialne”, „Kresy” 2000, nr 42/43;
5. Adam Poprawa, „Liczenie owiec”, „Nowe Książki” 1999, nr 11, s. 45;
6. Leszek Szaruga, „Wodna pieczęć (5”), „Kwartalnik Artystyczny” 2000, nr 2;
7. Piotr Śliwiński, „Mówić po ludzku”, „Kurier Czytelniczy Megaron” 1999, nr 54, s. 27;
8. Adam Wiedemann, „Now(a) książka Piotra Sommera”, „Gazeta Wyborcza” 1999, nr 257.

Po stykach (2005)

Rafał Moczkodan, „Mistrz w czapce czeladnika”, „Kwartalnik Artystyczny” 2005, nr 3 (47), s. 176-179.

Wiersze ze słów (2009) [wyd. II, 2012]

Piotr Sobolczyk, „Białoszewski, Miłobędzka, Krynicki, (Lec?)… Sommer”, „Dekada Literacka” 2010, nr 4/5, s. 190-193.

Dni i noce (2009)

1. Anna Kałuża, „Nacięcie wiersza”, „Nowe Książki” 2009, nr 6, s. 71;
2. Paweł Mackiewicz, „Świat bez szczelin”, „Odra” 2009, nr 10, s. 127-128;
3. Karol Maliszewski, „Robienie poezji z niczego”, „Akcent” 2009, nr 4, s. 140-142.

Rano na ziemi (2009)

Tomasz Mizerkiewicz, „Zagraj to jeszcze raz, Som”, „Nowe Książki” 2009, nr 5, s. 44.

Po ciemku też (2013)

1. Jerzy Borowczyk, „«W jaki sposób ułożył pan swoje książki?»: o wierszach z książek Piotra Sommera”, „Czas Kultury” 2013, nr 4, s. 112-119;
2. Jacek Łukasiewicz, „Sommer raz jeszcze”, „Kwartalnik Artystyczny” 2013, nr 4, s. 205-208.

O nich tutaj (2016)

Leszek Szaruga, „Literatura na świecie”, „Kwartalnik Artystyczny” 2016, nr 2, s. 191-193.

Świetlicki,Marcin

Marcin Świetlicki. Poeta – piosenkarz. Buntownik, „outsider zaangażowany” czy klasyk, „pół-Miłosz”? Autor wierszy „nieoczywiście” religijnych, a zarazem regularnie wplatający w nie wątki kryminalne lub publicystyczne. „Półmetafizyk” kierujący się „niskimi pobudkami”, „refrenicznie” powracający do ulubionych tematów, by tłumaczyć „zadania zdań”.

Czytaj więcej

Poezja najmłodsza: autorki i autorzy – środowiska – komunikacja – mapa (wstęp)

Poezja najmłodsza? Poezja, oczywiście, nie ma wieku. Natomiast jej autorki i autorzy jak najbardziej.
Czytaj więcej

Neolingwizm

Neolingwizm, często dookreślany przymiotnikiem „warszawski”, to działająca w pierwszych latach XXI wieku grupa poetycka wywodząca się z tradycji awangardowej i postawangardowej, zwłaszcza zaś z nurtu lingwistycznego, powstałego w poezji polskiej około 1956 roku i rozwijającego się później w dwóch odmiennych kierunkach, z których jeden zainaugurowali poeci Nowej Fali (przede wszystkim Stanisław Barańczak i Ryszard Krynicki), drugi zaś – ich rówieśnicy, Piotr Sommer i Bohdan Zadura.

Czytaj więcej

Szymborska,Wisława

Wisława Szymborska – tajemnicza, ale uwielbiana; skromna, ale podziwiana; poważna, ale dowcipna; niefrasobliwa, ale zaangażowana; w tłumie, ale osobna; poetka i intelektualistka; adeptka i filozofka, ironiczna i empatyczna, emocjonalna i sceptyczna, racjonalna marzycielka – niemal każda paradoksalna para przymiotników może ją określić.
Czytaj więcej

Zadura,Bohdan

Bohdan Zadura łączy ze sobą tradycyjne gatunki i osobisty, zakorzeniony w mowie potocznej język. Snuje w wierszach i poematach rozgałęzioną, wielowątkową autobiografię literacką, pełną nawiązań do innych dzieł i kryptocytatów, choć zawsze mocno związaną z doświadczeniami codzienności.
Czytaj więcej

Ficowski,Jerzy

Jerzy Ficowski – poeta, który z dyskretną wywrotowością łączy uważną obserwację rzeczywistości z „mityzującym stosunkiem do świata”. Historia przechodzi tu w baśniowość, maestria językowa przenika z milczeniem, analiza polskości z orientacją na wielokulturowość, a empatia podszyta jest intelektualizmem. Jego poetyckie spojrzenie jest w stanie objąć zarówno Zagładę, „turkot ery mezozoicznej”, jak i motyle.

Czytaj więcej

Sośnicki,Dariusz

Dariusz Sośnicki – trochę realista, trochę metafizyk, zbyt klasyczny na barbarzyńcę, zbyt postępowy na klasycystę, niepokorny mieszczanin, intymny marzyciel i uważny obserwator codzienności, w spójny i czysty głos ujął dynamiczny obraz przemian naszej najnowszej liryki. Błyskotliwy debiut, połączony z powstaniem „Nowego Nurtu” i skutecznym wymykaniem się estetyce „brulionu”, uczynił z niego jednego z najważniejszych rodzimych poetów po roku ‘89.

Czytaj więcej